NIEWOLNICTWO XX WIEKU
| Ludzkość zmaga się z nowymi
formami niewolnictwa, bardziej podstępnymi, niż znane w przeszłości. Dla
zbyt wielu ludzi wolność pozostaje pustym słowem. Niemało krajów, zwłaszcza
najuboższych, dźwiga ciężar zadłużenia, które przybrało takie rozmiary,
że jego spłata staje się praktycznie niemożliwa.
Jan Paweł II, Incarnationis mysterium,
bulla ogłaszająca Wielki Jubileusz Roku 2000
(n. 12)
|
Idąc po śladach
Najbliższym porównaniem
dla kryzysu zadłużenia jest atlantycki handel niewolnikami. Był on także
przez wieki akceptowanym systemem międzynarodowego ucisku, uznanym powszechnie
za normalny, a nawet niezbędny element handlu i życia. Idąc dalej za tym
porównaniem, handel niewolnikami również dostarczał Zachodowi zysków pochodzących
z bogactw półkuli południowej, podczas gdy kraje Południa, zwłaszcza subsaharyjskiej
Afryki były niszczone.
W r. 1833 zniesiono
handel niewolnikami we wszystkich posiadłościach brytyjskich. Stało się
to nie dzięki jednej silnej osobowości czy instytucji, ale w odpowiedzi
na zjednoczony wysiłek tysięcy ludzi, idących za głosem Williama Wilberforce'a,
przekonanych, że istniejący stan rzeczy był zły i wymagał zmian.
Wpływowi ludzie w parlamencie
brytyjskim, tacy jak Wilberforce, podjęli problem, lecz do likwidacji handlu
niewolnikami potrzebowali zgody i wsparcia tysięcy zwykłych ludzi.
W ten sam sposób można
do roku 2000 zakończyć ucisk krajów Trzeciego Świata spowodowany przez
długi. Świat mógłby wkroczyć w nowe tysiąclecie niosąc nadzieję ubogim
i rozpoczynając nowy rozdział w stosunkach międzynarodowych.
| Obciążenie zadłużeniem,
jeśli wziąć pod uwagę jego wartość, to skandal, przy którym XIX-wieczny
handel niewolnikami wydaje się zaledwie drobnym wykroczeniem.
Dr Dorothy Logie,
British Medical Journal, vol. 304, maj 1992
|
Główni zainteresowani
Największą przeszkodą
w obaleniu niewolnictwa byli wpływowi plantatorzy z Indii Zachodnich. W
ich interesie leżało utrzymanie handlu niewolnikami, ponieważ dawał im
widoczną na każdym kroku władzę nad narodami, z których pochodzili niewolnicy,
zapewniał ich plantacjom produkcję dobrych plonów i gwarantował korzystne
ceny.
W ten sam sposób na
krótką metę w interesie wielu krajów zachodnich leży utrzymanie silnego
wpływu w krajach uboższych. Sprawiedliwość jednak wymaga, by kraje bogate
zrzekły się krzywdzących przywilejów, utrzymywanych kosztem ubogich. Zgoda
na umorzenie długów, usunięcie czynnika hamującego wzrost, pozwoli krajom
biedniejszym uzyskać lepsze szanse w konkurencji i zmniejszy ich zależność
od bogatszych części świata.
Nacisk społeczny
Zarówno na północy,
jak i na południu są ludzie na wpływowych stanowiskach, którzy chcieliby
widzieć świat bardziej sprawiedliwym. Ale by wymóc na decydentach, w rządach
i poza nimi, decyzję podjęcia zmian, potrzebne jest poparcie tysięcy ludzi
w krajach bogatej Północy, do których należy również Polska.
|
Opinia publiczna i publiczne
potępienie spowodują umorzenie długów.
Kenneth Kaunda, były prezydent Zambii.
|
Źródło: The Debt Cutter's Handbook
Tłumaczyła Katarzyna Rückemann
|
