Znak Ruchu Maitri
MY A TRZECI ŚWIAT
Pismo gdańskiego ośrodka
Ruchu Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata MAITRI
Nr 8 (62), wrzesień 2002

POSŁUGACZ TRĘDOWATYCH


O. Jan Beyzym
O. Jan Beyzym urodził się 15.05.1850 r. w rodzinie szlacheckiej, w miejscowości Beyzymy Wielkie na Wołyniu. Nie miał spokojnego dzieciństwa, wcześnie zetknął się z biedą. Gdy miał 13 lat, majątek jego rodziny skonfiskowano w ramach represji wobec uczestników Powstania Styczniowego, a ojca zesłano na wygnanie. Wówczas matka razem z dziećmi przeniosła się do Kijowa. Jan, jako najstarszy z pięciorga dzieci, opiekował się młodszym rodzeństwem. Zarabiał na życie korepetycjami, przepisywaniem akt urzędowych i pracami rolniczymi. W r. 1864 zaczął uczęszczać do gimnazjum, które ukończył w r. 1871.
W zakonie
11.12.1872 r., w wieku 22 lat, Jan Beyzym wstąpił do nowicjatu Ojców Jezuitów w Starej Wsi k. Brzozowa (woj. podkarpackie). W latach 1879-1881 uczęszczał na studia teologiczne w Krakowie. 26 07.1881 r. w kaplicy Jezuitów przy ul. Kopernika w Krakowie przyjął z rąk biskupa Albina Dunajewskiego święcenia kapłańskie. W pierwszych latach posługi kapłańskiej pracował jako wychowawca młodzieży w Tarnopolu w jezuickiej szkole z internatem (1877-1879 i 1881-1887). Następnie był nauczycielem w słynnym kolegium jezuickim w Chyrowie (1887-1898), gdzie uczył języka francuskiego i rosyjskiego. Był bardzo lubiany przez swoich podopiecznych, głównie za niesłychanie barwne opowieści. Z powodu wyglądu i rysów twarzy nazywano go „Ojciec Tatar”. W Chyrowie opiekował się też chorymi jako prefekt infirmerii, wciąż myśląc o pracy dla trędowatych.
Na Madagaskarze

O. Jan Beyzym
W październiku 1898 r., w wieku 48 lat, O. Jan Beyzym wyjechał na Madagaskar, aby rozpocząć pracę wśród trędowatych. Na misje wyruszył z „gołymi rękami” i ze swoją umiejętnością opieki nad chorymi, ponieważ nie istniało wtedy żadne lekarstwo na trąd. Wyjeżdżając na Madagaskar kupił duży obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, który wisi w głównym ołtarzu kaplicy szpitalnej w Maranie do dziś. Wizerunek Maryi bardzo spodobał się Malgaszom ze względu na Jej czarną, swojską twarz i blizny na policzku.
Przez pierwsze trzy lata o. Jan opiekował się trędowatymi w państwowym schronisku w Ambahivoraka koło Tananariwy. Zamieszkał wśród swych podopiecznych, by opatrywać rany i służyć pomocą duchową. Pod koniec r. 1902 przeniósł się do Marany, gdzie rok później rozpoczął budowę nowoczesnego szpitala-schroniska. Aby zebrać fundusze, rozsyłał po całym świecie listy z prośbami o datki. Większość pieniędzy pochodziła ze składek Polaków (co było ambicją o. Beyzyma), rozumiejących konieczność wsparcia biedniejszych od siebie. Mimo licznych trudności zarówno ze strony kolonialnego rządu francuskiego, jak i miejscowych przełożonych i władz diecezjalnych, w r. 1911 ukończył w Maranie szpital, który działa do dziś.
Szpital należał wówczas do najlepszych i najnowocześniejszych. W dwóch skrzydłach mieściły się obszerne sale dla chorych, kuchnia, jadalnia, magazyny, apteka i łazienki, których wcześniej Malgasze nie znali. Każdy miał swoje łóżko (szpital posiadał ich 140, choć w dniu otwarcia zgłosiło się tylko 22 chorych) i stolik, na którym był mały obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej. O. Beyzym wprowadził zasady higieny i regulamin dnia, wydzielił oddział męski i żeński. Chorych uczono katechizmu i przygotowywano ich do praktyk religijnych i wzajemnej pomocy. Wszystkich pacjentów obowiązywał jednakowy strój. Mężczyźni nosili białe koszule i spodnie, a kobiety - białe spódnice, bluzki i białe zwoje na głowie. O. Jan osobiście przyuczał każdego do korzystania z dobrodziejstw cywilizacji (np. korzystania z łazienek).
Po ukończeniu swojego najważniejszego dzieła, mimo 60 lat, chciał jeszcze pojechać na Sachalin - mroźną wyspę, gdzie w nędzy i poniżeniu przebywali polscy wygnańcy. Przeszkodziła mu jednak choroba. O. Jan zachorował na febrę, a zaraziwszy się wcześniej trądem, zmarł 2.10.1912 r. na Madagaskarze.
Wyniesienie na ołtarze
Proces beatyfikacyjny O. Jana Beyzyma zaczął się w grudniu 1984 r. Zeznania świadków i opinie lekarzy zbierano przez dwa lata. Równolegle trwało dochodzenie kanoniczne na Madagaskarze. Dekret Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych o heroiczności życia i cnót o. Beyzyma odczytano w obecności Jana Pawła II w Watykanie 21.12. 1992 r. W związku z procesem beatyfikacyjnym dokonano w r. 1993 na cmentarzu w Maranie ekshumacji prochów o. Beyzyma. Szczątki przeniesiono do kaplicy szpitalnej i złożono w sarkofagu z czerwonego marmuru malgaskiego.
Relikwie o. Beyzyma znajdują się też w bazylice Serca Pana Jezusa w Krakowie, gdzie je sprowadzono w grudniu 1993 r. W października 1994 r. relikwie umieszczono w sarkofagu wykonanym przez artystów na Madagaskarze z drewna palisandrowego przy jednym z filarów bazyliki. Jest tam też popiersie o. Beyzyma wykonane z brązu, które ukazuje go wśród swoich podopiecznych.
Papież Jan Paweł II w czasie ostatniej pielgrzymki do Polski, 18 sierpnia podczas Mszy św. na Błoniach w Krakowie, zaliczył o. Jana Beyzyma do grona błogosławionych.

Joanna Bogobowicz



Przeczytaj także:
  • Pomóżcie zaznawać miłości Boga - obszerne fragmenty homilii Jana Pawła II z Mszy św., w czasie której Papież beatyfikował m.in. o. Jana Beyzyma.

  • [Spis treści numeru, który czytasz]
    [Skorowidz  tematyczny artykułów]
    [Adopcja Serca  - pomoc dla sierot]
    [Strona główna]      [Napisz do nas]