Biznes czekoladowy niemal zupełnie zdominowały korporacje międzynarodowe, jak Nestlé, Mars, czy Cadbury. Zamówienia na wielkie partie ziarna kakaowego otrzymują pośrednicy, zarabiający wysokie prowizje. Rolnicy w Afryce Zachodniej czy Ameryce Środkowej nie uczestniczą w zyskach ze sprzedaży czekolady w krajach bogatych - otrzymują najwyżej 1% ceny, jaką płacimy za czekoladę. Ceny ziarna nie ustalają ci, którzy je produkują, ale giełdy Londynu i Nowego Jorku. Są bardzo zmienne, co destabilizuje gospodarkę krajów ubogich, eksportujących kakao.

Nieustannie spadające ceny zmuszają plantatorów do obniżania kosztów produkcji. Najbardziej cierpią na tym pracownicy. Niemal 50% światowej produkcji kakao pochodzi z Wybrzeża Kości Słoniowej, gdzie na plantacjach pracują dzieci-niewolnicy.

Sprawiedliwy Handel wyklucza pracę niewolniczą, stosuje stabilne, uczciwe ceny dla plantatorów i umożliwia im dostęp do rynków zbytu z pominięciem pośredników.

Batony czekoladowe są smaczne, zaspokajają głód, a cukier dodaje energii. Ale ich wartość odżywcza jest niewielka. Przeciętny baton zawiera ok. 25 g cukru, a jego nadmiar powoduje otyłość, choroby zębów i cukrzycę. Dużo zdrowszy jest baton zbożowy lub owoc.

Wiele wyrobów czekoladowych zawiera też różne dodatki chemiczne - sztuczne aromaty, barwniki czy ostatnio dopuszczony przez UE substytut masła kakaowego. Są w nich też pozostałości środków ochrony roślin. Drzewa kakaowe są silnie opryskiwane pestycydami. Ich wysokie stężenie powoduje zatrucia i choroby robotników na plantacjach, pracujących bez ochrony i przeszkolenia. Uprawy kakao niszczą naturalne ekosystemy. Uprawy ekologiczne, promowane m.in. przez Sprawiedliwy Handel, chronią środowisko, np. poprzez sadzenie drzewek w cieniu naturalnego lasu tropikalnego, unikanie pestycydów i wykorzystywania powierzchni po wyrębach.