Jemy coraz więcej czekolady. Powoli staje się ona bardziej popularnym składnikiem naszego jadłospisu niż owoce i warzywa. Wpływa to na nasze zdrowie, ale też na środowisko naturalne i sytuację rolników uprawiających kakao, którzy zaopatrują wielkie koncerny spożywcze. Mało kto wie, że kakao, główny składnik czekolady, jest w dużej części owocem pracy niewolników, głównie dzieci.

Biznes czekoladowy jest zdominowany przez korporacje międzynarodowe, jak Nestlé, Mars, czy Cadbury. Zamówienia na wielkie partie ziarna kakaowego dostają pośrednicy, zarabiający wysokie prowizje. Plantatorzy kakao w Afryce Zachodniej czy Ameryce Środkowej, którzy są na samym końcu łańcucha dochodów, otrzymują drobny ułamek z zysków, jakie przynosi sprzedaż czekolady w krajach bogatych. Między cenami skupu ziarna i gotowych wyrobów w sklepach jest wielka dysproporcja. Ceny kakao nie są bowiem ustalane przez producentów, ale na giełdach światowych. Są one bardzo zmienne, co utrudnia stabilizację ekonomiczną producentów.

Nieustannie spadające ceny kakao zmuszają plantatorów do zmniejszania kosztów produkcji. Najbardziej cierpią na tym pracownicy. Niemal 50% światowej produkcji kakao pochodzi z Wybrzeża Kości Słoniowej, gdzie na plantacjach pracują dzieci-niewolnicy.

Batony czekoladowe wyglądają atrakcyjnie i są smaczne. Zaspokajają głód, a cukier dodaje energii. Mimo to ich wartość odżywcza jest niewielka. Przeciętny batonik zawiera ok. 25 g cukru, którego nadmiar powoduje otyłość, choroby zębów i cukrzycę. Dużo zdrowsze są batony zbożowe lub świeże owoce.

Wiele wyrobów czekoladowych zawiera też różne dodatki chemiczne, w tym sztuczne aromaty, barwniki i substytuty masła kakaowego. Prowadzone są badania dla określenia w czekoladzie resztek środków ochrony roślin.

Drzewa kakaowe są silnie spryskiwane dla ochrony przed owadami i chorobami. Wysokie stężenie środków chemicznych powoduje zatrucia i choroby robotników, pracujących bez odpowiedniej odzieży ochronnej i przeszkolenia BHP. Konwencjonalne uprawy kakao niszczą naturalne ekosystemy. Uprawy ekologiczne, promowane m.in. przez Sprawiedliwy Handel, chronią środowisko, np. przez rezygnację z pestycydów, sadzenie drzewek w cieniu naturalnego lasu i unikanie wyrębów.

W r. 1991 szwajcarska organizacja claro fair trade plc wprowadziła na rynek europejski pierwszą na świecie czekoladę Sprawiedliwego Handlu. Produkowana jest według tradycyjnej receptury szwajcarskiej z najdelikatniejszego kakao z Boliwii i z aromatycznego, nierafinowanego cukru trzcinowego z Filipin. Czekolady Mascao są produkowane tylko z surowców naturalnych z kontrolowanych gospodarstw ekologicznych, bez sztucznych dodatków i aromatów, emulgatorów, substytutów masła kakaowego. Sprawiedliwy Handel wyklucza pracę niewolniczą i eksploatację dzieci, umożliwia też rolnikom dostęp do rynków zbytu z pominięciem pośredników.

Claro gwarantuje producentom długoletnie umowy handlowe, przedpłaty za zamówione produkty w wysokości 30-50% ich wartości oraz stałe ceny, zgodne ze standardami Sprawiedliwego Handlu, zapewniające godziwy zarobek rolnikom oraz rozwój małych plantacji. Producenci dostają też dopłaty za uprawy ekologiczne i dodatkowe premie na projekty rozwojowe dla całej społeczności lokalnej, np. budowę dróg, ujęć wody, szkół czy ośrodków zdrowia.