Adopcja Serca – 25-lecie dzieła Ruchu Maitri

Historia programu Adopcji Serca realizowanego przez Ruch Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata „Maitri” rozpoczęła się w Gdańsku w roku 1996. To z inicjatywy pomorskiej wspólnoty doszło do zmiany dotychczasowego profilu działalności dobroczynnej Ruchu.  Adopcja Serca okazała się najlepszą odpowiedzią na apele misjonarzy o pomoc w ratowaniu życia i zapewnieniu w dłuższym terminie dostępu do edukacji dla ogromnej rzeszy rwandyjskich sierot. Odpowiedzią wpisaną w charyzmat Ruchu “Maitri” – wyrażaną czynem miłością do najuboższych.

Dramatyczny początek

W 1994 roku całym światem wstrząsnęły informacje o wojnie domowej w Rwandzie. Skala przemocy,  która przetoczyła się przez ten kraj była ogromna.  Wydarzenia te z pewnością są jedną z najczarniejszych kart w historii ludzkości. Ludobójstwo dokonane przez grupę Hutu na plemieniu Tutsi odcisnęło trwałe i przerażające piętno. Szacuje się, że przez sto dni, od 7 kwietnia do 2 lipca, śmierć poniosło od ośmiuset tysięcy do miliona osób, czyli ok. 80% populacji rwandyjskich Tutsi. W tym czasie niemal półtora miliona ludzi uciekło z kraju w obawie przed represjami.  Konflikt doprowadził do ogromnych zniszczeń również w obszarze infrastruktury. Kilkanaście procent populacji, głównie zamieszkującej stolicę, miało dostęp do prądu, a zaledwie co 10 osoba do bieżącej wody. Gospodarka oparta na rolnictwie legła w gruzach, nie było rąk do pracy. Zapanował głód zbierający śmiertelne żniwo przede wszystkim wśród dzieci,  które w wyniku rzezi straciły swoich rodziców. Niezbędne było udzielenie im doraźnego i długofalowego wsparcia.

Członkowie Ruchu w reakcji na tragedię nawiązali kontakt z  Sekretariatem Misyjnym Księży Pallotynów, aby dowiedzieć się jak mogą wesprzeć potrzebujących. Pierwotnie, wzorem wcześniejszych akcji, zorganizowano zbiórkę rzeczową, która zakończyła się wysyłką dwóch kontenerów darów do Rwandy. Ta formuła pomocy okazała się jednak mało elastyczna i niezbyt efektywna w praktyce.

Inspiracje do zmiany były dwie, a jedna przyszła z zewnątrz, zza zachodniej granicy. Tam od lat organizowane były programy wsparcia potrzebujących dzieci w krajach Afryki w formie indywidualnego patronatu darczyńcy nad dzieckiem. Drugim bodźcem natomiast była akcja Adopcji Serca organizowana przez Sekretariat Misyjny Jeevodaya w Indiach. Polegała ona na pomocy dzieciom znajdującym się w prowadzonym przez nich Ośrodku Rehabilitacji Trędowatych.

W rezultacie powstał program Adopcja Serca, polegający na objęciu dziecka indywidualnym patronatem w celu zapewnienia środków na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z jego edukacją. Darczyńca opłacający comiesięczną składkę, otrzymuje informacje na temat sytuacji podopiecznego i jego fotografię. Zyskuje także możliwość nawiązania kontaktu listownego, przez co ma szansę na nawiązanie z dzieckiem relacji. Za pośrednictwem listów może również przyczynić się do budowy świadomości i rozwoju podopiecznego.

Pierwsze kroki

Program wsparcia dla rwandyjskich sierot został uruchomiony w drugiej połowie 1996 roku we współpracy z księżmi pallotynami z warszawskiej prowincji Chrystusa Króla. Do akcji dołączyło również Zgromadzenie Sióstr Pallotynek. Pomysłodawcą i twórcą programu był Wojciech Zięba z gdańskiej wspólnoty Ruchu. Pierwszym krokiem było przyjęcie do programu Adopcji Serca listy 27 potrzebujących dzieci. Otwierała ją dziewczynka, Umunyana Aline z pallotyńskiej parafii Gikondo w Kigali w Rwandzie. 15 września 1996 roku, czyli w momencie rozpoczęcia udziału w programie, miała zaledwie 3 lata. Warto tutaj dodać wybiegając w przyszłość, że swoją edukację i udział w Adopcji Serca zakończyła w 2009 roku. W wyniku naszego wsparcia udało jej się w pełni usamodzielnić i rozpocząć dorosłe życie. Osobą odpowiedzialną na miejscu za objęte pomocą dzieci i sporządzenie pierwszej ich listy był ks. Stanisław Filipek SAC.

Wszyscy wsparci w tamtym okresie poprzez Adopcję Serca podopieczni byli sierotami, a połowa z nich straciła w wyniku ludobójstwa oboje rodziców. Na listach zbiorczych znajdujemy adnotacje, że dzieci które straciły swoją rodzinę były bardzo często przygarniane przez sąsiadów. Jedna taka rodzina potrafiła przygarnąć 8 sierot. Według danych UNICEF-u z tamtego okresu 58% rwandyjskich dzieci straciło w latach 1994/95 przynajmniej jednego z rodziców.

Aby od września objąć pierwsze dziecko wsparciem konieczne było zorganizowanie funduszy na pokrycie wydatków związanych z udziałem w programie Adopcji Serca. Ruch „Maitri” rozpoczął w Gdańsku poszukiwanie ofiarodawców, którzy byliby gotowi przez wiele lat wspierać potrzebujące sieroty z Rwandy. Pierwsza deklaracja uczestnictwa w programie została złożona 30 czerwca 1996 przez ś.p. Halinę Borzyszkowską z Gdańska. Kolejne jednak spływały wolno, a potrzeby na miejscu nie malały. Znaczny przełom w swoim rozwoju program Adopcji Serca odnotował dopiero po wizycie Wojciecha Zięby w 1997 roku w Rwandzie. Tam odwiedził on niemal wszystkie polskie placówki misyjne. Zebrane materiały, wykonane zdjęcia i sporządzona dokumentacja umożliwiły przeprowadzenie jeszcze szerszej i bardziej przekonującej akcji uświadamiającej polskiemu społeczeństwu sytuację afrykańskich sierot. W rezultacie podjętych działań udało się przekonać tysiące ofiarodawców do wsparcia programu. Warto dodać,  że od samego początku Adopcję Serca wspierała wspólnota Maitri z Czech.

W 2007 koordynatorem programu został Tadeusz Makulski, który pełni tę funkcję nadal. Od tamtej pory wielokrotnie koordynator i wolontariusze z Ruchu wyjeżdżali do Afryki w celu osobistej weryfikacji tego czy udzielane przez ofiarodawców wsparcie jest rozdysponowywane w najlepszy możliwy sposób. W związku z tym, dzięki nowym kontaktom z misjonarkami i przedstawicielami lokalnego Kościoła program rozwijał się w kolejnych krajach i placówkach misyjnych.

Rozwój Adopcji Serca

Kolejne lata rozwoju Adopcji Serca upłynęły pod znakiem rozszerzania działalności.  W 2008 roku, po upływie 12 lat funkcjonowania programu, współpracowaliśmy już z misjami w 6 krajach Afryki: Rwandzie, Demokratycznej Republice Konga, Burundi, Kamerunie, Sudanie i Madagaskarze, obejmując pomocą 3486 dzieci. W ciągu następnych ośmiu lat do udziału w programie włączyły się placówki misyjne w: Republice Konga, Togo, Wybrzeżu Kości Słoniowej, Ugandzie, Boliwii, Czadzie. Mapę z wyszczególnionymi miejscami i misjami można znaleźć tutaj.

W ciągu tych lat częściowo została zmieniona formuła działania. W początkowym okresie w programie uczestniczyły jedynie sieroty, z czasem włączono do programu także dzieci ze skrajnie ubogich rodzin. Ustanowiono również profile uczestnictwa zgodnie z etapami edukacji i opisano oddzielne programy wsparcia dla dzieci ze Szkoły Podstawowej, Średniej i Wyższej. Do tego dodano także program Szkoły Życia. Dzięki niemu nasi podopieczni mają szansę wyuczyć się konkretnego zawodu, jak krawcowa czy elektryk. Odpowiadając na potrzeby sygnalizowane przez misje został stworzony także program Adopcji Medycznej. Ma on na celu zapewnienie możliwości nauki i poprawy warunków życia dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością ruchową i intelektualną.

Adopcja Serca dziś

Aktualnie Adopcja Serca funkcjonuje w 8 krajach  Afryki (Rwanda, DRC, Republika Kongijska, Burundi, Kamerun, Togo, Madagaskar, Sudan) , oraz w Azji – w Nepalu, Indiach i Syrii. W wyniku 25 lat  ofiarności “rodziców adopcyjnych” możliwe było ukończenie edukacji na różnych poziomach przez niemal 10 000 dzieci. W połowie roku 2021 stałą pomocą objętych w ramach gdańskiego ośrodka jest 3811 podopiecznych. Oprócz nas program Adopcji Serca prowadzą również wspólnoty we Wrocławiu, Bytomiu, Lublinie i Poznaniu oraz w Czechach. Łącznie wszystkie wspólnoty Ruchu wspierają 5 416 dzieci.

 

Cdn.

Autor: Szymon Luliński

 

Program Adopcja Serca został rozpoczęty przez Ruch “Maitri” w 1996 roku w Rwandzie. Istotą adopcji na odległość jest objęcie indywidualnym patronatem dziecka ze skrajnie ubogiej rodziny. W ramach programu dzieci uzyskują dostęp do edukacji i długoletnią pomoc w utrzymaniu . Dzięki współpracy z misjonarzami rozwinął się w 10 krajach Afryki i Azji. W ciągu 25 lat istnienia programu tysiące dzieci zmieniło swój los oraz uzyskało szansę na lepsze życie.  Jest to nadal możliwe dzięki ofiarności Patronów – Rodziców Adopcyjnych, którzy zapewniają wsparcie finansowe i przyczyniają się do rozwoju dziecka. Zobacz: https://www.maitri.pl/adopcja-serca/

Ruch Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata “Maitri” jest federacją Wspólnot katolików świeckich działającą od 1976 roku. Pochodzące ze staroindyjskiego sanskrytu słowo “maitri” oznacza braterstwo. Cele statutowe Ruchu to pomoc najbiedniejszym z biednych w krajach tzw. Trzeciego Świata, budzenie wrażliwości serc i sumień na godność tych osób, ich cierpienie oraz potrzeby, realizowane w poczuciu przyjaznej solidarności. Zobacz:https://www.maitri.pl/ruch-maitri/