POSTĘPY ODDŁUŻANIA TRZECIEGO ŚWIATA
Kanada, USA i Wielka Brytania uczyniły pod koniec roku 1999 kolejne ważne kroki na drodze oddłużenia Trzeciego Świata. Jest to efekt światowej kampanii Petycja Jubileusz 2000.
Kanada
Jest to pierwszy z krajów G7, który zobowiązał się do jednostronnego umorzenia 100% długów zaciągniętych przez 30 najbiedniejszych krajów w Kanadzie. 25.03.1999 premier J. Chrčtien, zapowiedział, że Kanada jednostronnie anuluje długi, jeśli decyzja szczytu G7 w Kolonii w czerwcu 1999 nie będzie odpowiadać potrzebom. Przełamał tak praktykę solidarnego działania krajów G7.
Według Kanady kraje, które przeznaczą uzyskane dzięki oddłużeniu środki na ochronę zdrowia i edukację, powinny uzyskać większe ulgi, zaś państwa uciskające swych obywateli i mające nieuregulowane stosunki z sąsiadami nie powinny ich otrzymywać.
Obecnie rząd Kanady przeszedł od słów do czynów. 9.12.1999 r. ogłoszono umorzenie 100% kredytów, zaciągniętych przez Bangladesz. Nastąpiło to po ogłoszeniu decyzji Clintona o umorzeniu długów zaciągniętych w USA. To z kolei zwiększa presję na innych członków G7, by postąpili podobnie.
Suma kredytów Bangladeszu do chwili umorzenia wynosiła 600 tys. USD. Umorzono niewielki dług, ale jest to istotny precedens na drodze od słów do czynów: przyrzeczenie zostało faktycznie zrealizowane. Bangladesz nie ma obecnie żadnych zobowiązań finansowych wobec Kanady, która poszła dalej, niż mówią zalecenia MFW i Banku Światowego wobec krajów HIPC.
Bangladesz uzyskał umorzenie jako kraj ubogi, który ma sukcesy na drodze reform gospodarczych i w znaczącej redukcji ubóstwa, a jednocześnie w ostatnich latach ucierpiał z powodu serii klęsk żywiołowych.
"Prawie połowa ludności Bangladeszu cierpi z powodu braku żywności, dachu nad głową, infrastruktury ochrony zdrowia i edukacji. Umarzając długi Bangladeszu pomagamy tym ludziom, by mogli się skupić na poprawie jakości życia" - powiedziała minister współpracy międzynarodowej Kanady.
Stany Zjednoczone
Po tygodniach trudnych negocjacji Kongres USA przyjął budżet umożliwiający realizację przyrzeczenia Clintona w sprawie umorzenia 100% długów zaciągniętych w USA przez 45 krajów ubogich. Kongres przeznaczył 123 mln dolarów na pokrycie umorzenia spłat w bieżącym roku finansowym. Jest to znacznie mniej, niż żądała administracja Clintona, ale wystarczy, by pokryć równowartość 100% spłat przez 1 rok.
Kongres odmówił przeznaczenia pieniędzy na fundację założoną przez Bank Światowy, której celem jest umorzenie długów zaciągniętych wobec instytucji wielostronnych. Po wstępnych obawach, że blokada Kongresu zagrozi całej sumie 100 mld USD, przyrzeczonej w Kolonii, wg. źródeł G7 redukcja dojdzie do skutku. Ważną sprawą jest też zgoda Kongresu na sprzedaż złota przez MFW.
Clinton podziękował amerykańskim przywódcom religijnym za ich rolę w kampanii Jubileusz 2000: "Cieszę się, że doszliśmy do porozumienia z Kongresem, jak pokryć koszty związane z międzynarodowym planem uwolnienia od długów pół miliarda ludzi w najbiedniejszych krajach świata. Ten historyczny plan polega na umorzeniu 100% długów zaciągniętych przez te kraje w USA, pod warunkiem, że przeznaczą środki na istotne cele społeczne, jak edukacja, woda pitna, ochrona zdrowia i rozwój gospodarczy.
Chcę wyrazić swą wdzięczność wszystkim ludziom wiary, którzy ciężko pracowali, by pomóc w osiągnięciu tego ważnego celu. Czeka nas jeszcze praca, ale jest to ważny pierwszy krok. Nie możemy zapomnieć, że 1,3 mld ludzi na świecie musi przeżyć za mniej niż 1 dolara dziennie, a rocznie 40 mln ludzi umiera z głodu. W najprostszych słowach niespłacalne zadłużenie podtrzymuje sytuację, w której kraje ubogie pozostają ubogimi, a ludzie żyją tam w nędzy."
List prezydenta USA został rozesłany do przywódców chrześcijańskich związków wyznaniowych (m.in. Episkopatu USA) i do organizacji muzułmańskich i żydowskich, które uczestniczą w Koalicji Jubileusz 2000.
Wielka Brytania
Gordon Brown, brytyjski minister finansów, potwierdził, że Wielka Brytania umorzy 100% długów dla przynajmniej 26 krajów. Jego oświadczenie nastąpiło po wielotygodniowej intensywnej kampanii, prowadzonej przez aktywistów Jubileuszu 2000.
Jest to istotny krok do przodu w stosunku do czerwcowej "Inicjatywy Kolońskiej". Redukcja nastąpi pod warunkiem, że kraje te skierują uzyskane środków na programy socjalne i poprawę bytu najuboższych. Jako pierwsze zakwalifikują się do końca stycznia Uganda, Mozambik, Boliwia i Mauretania.
W wywiadzie dla radio BBC G. Brown powiedział: "To oczywiście dopiero pierwszy krok na drodze oddłużenia i redukcji ubóstwa, lecz moim zdaniem jest to istotny początek, na który wszyscy czekają. Już nie jest to kwestia dyskusji między ludźmi, co zamierzają zrobić. Przyszedł czas na czyny."
Ann Pettifor, dyrektor brytyjskiej Koalicji Jubileusz 2000, powiedziała: "Ma to też wielki wymiar polityczny. Najpierw Kanada, potem Clinton w imieniu USA i teraz Wielka Brytania zobowiązali się do umorzenia długów. To wywoła reakcję łańcuchową. Musimy przekonać Japonię, Francję oraz Niemcy do podobnych kroków i wtedy kraje ubogie odczują rzeczywistą ulgę."
Dyrektor OXFAM, Justyn Forsyth, miał jednak wątpliwości: "Obawiamy się, że przeciwnicy oddłużenia, jak MFW oraz niektóre kraje, jak Japonia i Niemcy, uczynią ten proces bardzo powolnym i kłopotliwym. Nie możemy zwalniać tempa." Biorąc pod uwagę pilność kryzysu - codziennie umiera z powodu zadłużenia 19 tys. dzieci - Jubileusz 2000 wzywa do nadzwyczajnego spotkania przywódców G7 na początku Nowego Roku.
Paul Vallely napisał w Independent: "Gdyby w początkowym okresie ktoś wzywał do jednostronnego anulowania długów przez poszczególne kraje, uważano by to za utopię. Dzięki poruszonym przez światową Koalicję Jubileusz 2000 zagadnieniom moralnym płaszczyzna dyskusji się zmieniła."
|
