Znak Ruchu Maitri MY A TRZECI ŚWIAT
Pismo gdańskiego ośrodka
Ruchu Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata MAITRI
Nr 4, kwiecień 1996

MORALNE PRZYCZYNY GŁODU I NĘDZY

      Jan Paweł II w swym nauczaniu wskazuje, że najgłębsze przyczyny głodu na świecie mają naturę moralną. Istotą tego zła są grzechy, wśród których Papież na pierwszym miejscu stawia niepohamowaną żądzę zysku i władzy. Prowadzą one do struktur grzechu, które są owocem, nagromadzeniem i zbiorem wielu najbardziej osobistych grzechów: tego, kto powoduje lub popiera nieprawość albo też czerpie z niej korzyści; tego, kto mogąc uczynić coś dla uniknięcia, usunięcia, czy przynajmniej ograniczenia zła, nie czyni tego z lenistwa, obojętności, lęku, w wyniku zmowy milczenia lub zamaskowanego udziału w złu; tego, kto zasłania się twierdzeniem o niemożności zmiany świata; i również tego, kto wymawia się od trudu czy ofiary, podając różne racje. Prawdziwie odpowiedzialne są więc osoby, w których życiu panuje grzech (por. REP 16).

      Te mechanizmy i struktury grzechu mogą zostać przezwyciężone przez nawrócenie oraz praktykowanie ludzkiej i chrześcijańskiej solidarności (por. SRS 40d). Nie jest ona tylko nieokreślonym współczuciem czy powierzchownym rozrzewnieniem wobec zła dotykającego wiele osób, bliskich czy dalekich. Przeciwnie, jest to mocna i trwała wola angażowania się na rzecz dobra wspólnego. Wola ta opiera się na przekonaniu, że zahamowanie pełnego rozwoju jest spowodowane żądzą zysku i pragnieniem władzy. Takie postawy i struktury grzechu zwalczyć można jedynie - z pomocą łaski Bożej - postawą diametralnie przeciwną: zaangażowaniem dla dobra bliźniego wraz z gotowością ewangelicznego "zatracenia siebie" na rzecz drugiego i służenia mu (por. SRS 38ef).
      Warto dać tu jakiś przykład z życia. Jedną ze strukturalnych przeszkód w walce z głodem na świecie jest niesprawiedliwa wymiana handlowa z krajami na drodze rozwoju. Na Zachodzie są jednak sklepy (w Polsce o takich na razie nie słychać), w których produkty pochodzące z tych krajów (np. kawa, owoce południowe, wyroby rzemieślnicze i artystyczne) sprzedawane są za godziwą cenę, umożliwiającą ich wytwórcom na utrzymanie się. W normalnych sklepach podobny towar można kupić wprawdzie taniej, ale kosztem wyzysku ubogich Trzeciego Świata. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że np. wysoki poziom spożycia mięsa w krajach bogatej Północy, jest - poprzez skomplikowane mechanizmy wymiany handlowej i zależności gospodarczych - jedną z przyczyn głodu na ubogim Południu.
      Takich przykładów jest wiele. Powstaje pytanie: Czy jestem gotów poznawać te mechanizmy, by im zapobiegać poprzez zmianę swego osobistego sposobu życia? Czy jestem gotów zapłacić więcej, by inni mogli żyć godziwie? Czy odżywiam się tak, by jedzenia starczyło i dla innych? Czy potrafię oddać biednym część swej własności, i to nie tylko tego, co już zbyteczne i prędzej czy później i tak trafi na śmietnik? Jak reaguję, gdy w kościele organizuje się zbiórkę dla najbiedniejszych? To właśnie moja osobista postawa w takich i wielu podobnych sytuacjach okazuje się decydująca dla rozwiązywania problemów nędzy i głodu na świecie.

Skróty:
REP - adhortacja Jana Pawła II Reconciliatio et paenitentia
SRS - encyklika Jana Pawła II Sollicitudo rei socialis


[Spis treści numeru, który czytasz]
[Skorowidz  tematyczny artykułów]
[Strona główna]      [Napisz do nas]